"શેર અંતાક્ષરી" સંકલનઃ અબ્દુલ રઝાક "રસિક" મેઘાણી

લાખ સૃષ્ટિની સુરાહી નિત્ય છલકાયા કરે
જિંદગી પીનારની તળિયા વિનાનું જામ છે.
-શૂન્ય પાલનપુરી

લાગણીની વાત છે અહિંયા બધી
આંખમાં ભીનાશ જેવું હોય છે
-હિમાંશુ ભટ્ટ

લાગણી ભરપૂર છે’ દાવો કરી,
ત્રાજવે વ્યવહારનાં તોળી તમે.
-’ઊર્મિ સાગર

લહરના લહરના પ્રવાહો અલગ છે, પિગળતો પળેપળ કિનારો અલગ છે
સ્વભાવો અલગ છે, વિચારો અલગ છે, મનુષ્યે મનુષ્યે લલાટો અલગ છે
-હિમાંશુ ભટ્ટ

લીલોતરી જ જોઈએ છે એવું પણ નથી,
એવુંય સ્થળ બતાવ જે ન હો અવાવરું.
-અંકિત ત્રિવેદી

લાગણીનો આયનો મારો ઘણો તત્પર હતો,
પણ ખબર નો’તી તમારા હાથમાં પથ્થર હતો !
– હેમાંગ જોશી

લઈ જાય છે સુગંધ હવા એ વિચારથી,
ફૂલો દબાઈ જાય ના ખુશબૂના ભારથી
– આદિલ મન્સૂરી

લોહીના આંસુ કેમ રડે છે નયન બધા
મેં તો હજી બતાવ્યા જખમ કોઈ કોઈ છે
-“રસિક” મેઘાણી

લોકો કહે છે કે, ‘ઘણું સુંદર લખું છું હું હવે,’
એને કહું શું ? તું રહે છે આંગળીનાં ટેરવે…
-ગૌરવ પંડ્યા

લઈ શોધ મારી જ્યારે જગત નીકળ્યું હશે;
તારી ગલીમાં મારું પગેરું મળ્યું હશે.
– દિલેરબાબુ

શોકનો માર્યો તો મરશે ન તમારો ‘ઘાયલ’
હર્ષનો માર્યો મરી જાય તો કહેવાય નહીં !
– અમૃત ‘ઘાયલ’

શ્રાવણ કે માગસર અને ચૈતરની ધૂપના
મોસમ બધાય પ્રેમના છે મારે આંગણે
-“રસિક” મેઘાણી

શ્રધ્ધાજ મારી લઈ ગઈ મંઝિલ સુધી મને
રસ્તો ભૂલી ગયો તો દિશાઓ ફરી ગઈ
-ગની દહીંવાળા

શું એમા દર્દ છે તે અમુક જાણતા હશે,
છે મારા હાથ તંગ અને દિલ ઉદાર છે
-મરીઝ

શ્વાસની સાથે વણાઈ છે જીવનની હર પીડા,
શ્વાસની સાથે જ જીવતરની કથા પૂરી થઈ.
-ઉર્વીશ વસાવડા

શ્વાસની સાથે જ ઉચ્છવાસ દીધા,
મોતની હારોહાર રાખ્યો તેં
-મનોજ ખંડેરિયા

શોધું છું મારું સ્થાન જગતમાં હું એ રીતે,
અંધારી રાતે જાણે અરીસામાં જોઉં છું.
-બરકત વિરાણી “બેફામ”

‘શૂન્ય’ ને મનમાં થયું કે લાવ હું સર્જન કરું,
રાત’દીની ચક્કીમાં તેને ય પીસાવું પડ્યું
– ‘શૂન્ય’ પાલનપુરી

શ્રમ વિના જે કંઈ મળ્યું ક્યાંથી ટકે ઝાઝો સમય !
ફૂલ પર ઝાકળનો વૈભવ એટલે પળભર હતો.
– હેમાંગ જોશી

શી વુડન્ટ લિસન ટુ એનિવન અદમ
આ ગઝલને ક્યાં કશું કહેવાય છે
– અદમ ટંકારવી

સૌ ફરે છે આમ તો દેશાવરો,
તોય ઘરને ક્યાં વટાતું હોય છે !
-રાકેશ હાંસલિયા”

સમસ્ત જિંદગી વીતી છે એમ રસ્તામાં
અસીમ રણમાં વરસ્તી’તી લૂ, તરસને હું
“રસિક” મેઘાણી

સળવળેલી લાગણીના સળ લખું છું,
કેટલાં વરસો પછી કાગળ લખું છું !
-“મનીષ પરમાર”

સફળતા જિંદગીની, હસ્તરેખામાં નથી હોતી;
ચણાયેલી ઈમારત એના નકશામાં નથી હોતી.
-બેફામ

સૂર્ય જેવાં સૂર્યને પણ ડૂબતો જોયા પછી,
કોડિયાંની રાતને, હું સાચવું છું ત્યારથી.
-છાયા ત્રિવેદી

સમગ્ર જિંદગી પ્રગટેલી એક આશ રહી
પ્રતિક્ષા એની કરી કે, જે આવનાર નથી
“રસિફ” મેઘાણી

સાત દરિયાને ડખોળો તોય શું ?
ભાગ્યમાં જો હોય તો કોડી મળે.
-અરુણ દેશાણી

સુખનો સૂરજ ઊગે તોયે,
દુઃખનો ડુંગર મોટો રહેશે.
-ઉર્વી પંચાલ ‘ઉરુ’

સંબંધોના સરવાળામાં,
આગળ પાછળ ખોટો રહેશે.
-ઉર્વી પંચાલ ‘ઉરુ’

સ્થળ’ કહું તો ‘રણ’મળે, જો ‘જળ’કહું – ‘મૃગજળ’ મળે,
આ નગરનું વ્યાકરણ- જો ‘મળ’ કહું તો ‘ટળ’ મળે.
-વિવેક મનહર ટેલર
(ફેબ્રુઆરી, ૧૯૯૨) http://vmtailor.com/archives/223

ફ્રિઝમાં વાસી ક્ષણોની ભીડ છે,
કોઈ તાજું નીર લાવો વાવનું.
-આહમદ મકરાણી

ફૂલોને ચૂમવા જ મેં લીધો હતો જનમ,
કાંટા જ હાથ આવશે ન્હોતી ખબર મને
– જિગર જોષી ‘પ્રેમ’ અને અલ્પેશ ‘પાગલ’

ફુલ કેરા સ્પર્શથી પણ દિલ હવે ગભરાય છે,
એને રુઝાયેલા ઝખ્મો યાદ આવી જાય છે,
-સૈફ’ પાલનપુરી

ફરી જીવનમાં એવી ભૂલ ના થઈ જાય તે માટે,
કોઈ ભૂલી જવાયેલા વચનની ભેટ આપી દઉં.
-આસીમ રાંદેરી (જ.તા.: 15-08-1904)

ફૂલને ઉછેરવાના ઓરતા છે –
આંખમાં હું આંસુનું ઝાકળ લખું છું.
-મનીષ પરમાર

ફનાનાં પંથની પરવા કદી એણે કરી છે ક્યાં?
ભલે સહરા ખડું રૌ-રૌ, બિછાવા ગંગ માંગે છે
-સુમન અજમેરી

ફરી જીવનમાં એવી ભૂલ ના થઈ જાય તે માટે,
કોઈ ભૂલી જવાયેલા વચનની ભેટ આપી દઉં.
-આસીમ રાંદેરી (જ.તા.: 15-08-1904)

ફક્ત જીતવી નથી મારે તો રચવી છે નવી દુનિયા,
કવિ મુફલિસ છું પણ છું એક કદમ આગળ સિકંદરથી !
-બેફામ

ફરી હાથ મૂક્યો મેં તારા ખભે,
ફરી પાછો આજે હું ખોટો ઠર્યો.
-વિવેક ટેલર

ફરીથી ચાંદની છલકી રહી છે બંધ આંખો માં,
હતાં બે-ચાર સ્વપ્નાંઓ પ્રજળવાની અણી ઉપર
-ગોપાલ શાસ્ત્રી

ન જાગે એ રીતે ઊંચકીને એને લઈ જજે, દુનિયા !
સમયની કૂચમાં થાકી, અમર હમણાં જ સૂતો છે.
-’અમર’ પાલનપુરી

નયનને બંધ રાખીને અમે જ્યાં તમને જોયાં છે.
તમે છો તેના કરતાં પણ વધારે તમને જોયાં છે.
– ‘બેફામ’

નિશ્ચય કરીને ગ્યા છો તો પાર પાડી આવો,
આ સાવ હાથ ખાલી લઈને અવાય પાછું ?
-અનિલ ચાવડા

ન ધરા સુધી ન ગગન સુધી, નહીં ઉન્નતિ, ન પતન સુધી
અહીં આપણે તો જવુ હતુ ફક્ત એકમેક ના મન સુધી
-ગની દહીંવાલા

નજરોથી દૂર મંઝિલ રસ્તા કઠિન તેં આપ્યા,
બળતા બપોરે સગંત સુકા ઝરણની આપી.
-મહેક’ટંકારવી

નથી જઈ શકાતું ઉપરવટ, સ્વયંથી
અને આખરે, એ જ બાબત નડે છે !
– ડૉ. મહેશ રાવલ

નથી એક માનવી પાસે બીજો માનવ હજી પહોંચ્યો,
‘અનિલ’ મેં સાંભળ્યું છે, ક્યારનો બંધાય છે રસ્તો.
-રતિલાલ ‘અનિલ’

નાહક ‘મહેક’ને આ નિષ્ઠૂર જગત મહીં તેં,
કોમળ આ લાગણીઓ અંત:કરણની આપી.
‘મહેક’ટંકારવી

નફરત કહીં નહીં મળે, બસ પ્રેમને હો પ્રેમ
એવી પળોને પામવા, વાલમ હવે તો આવ
– ‘રસિક’ મેઘાણી

ન હો જો કશું તો, અભાવો નડે છે,
મળે જો બધું તો, સ્વભાવો નડે છે.
હિમાંશુ ભટ્ટ

ગયો એ હાથથી છટકી, હવે શું બાંધશે દુનિયા-
બધાંયે બંધનો ત્યાગી, અમર હમણાં જ સૂતો છે.
-’અમર’ પાલનપુરી

ગાઢ વનમાં વસંત વાવી છે
સંગ તારો, ને હેયે લાખ ઉમંગ
-‘રસિક’ મેઘાણી

ગુલાબી આંખની રંગીની શીશામાં નથી હોતી,
નજરમાં હોય છે મસ્તી, જે મદીરામાં નથી હોતી.
– ‘આસીમ’ રાંદેરી

ગોદડી કૈં અમથી સંધાતી નથી ભૈ,
સાત પડ વીંધીને સોઈ નીકળે છે.
-મંગળ રાઠોડ

ગર્મી, ઠંડી, કો’દિ વર્ષા, કો’દિ તડકો-છાંયડો
શુષ્ક લાંબા મારગે એથી ‘રસિક’ જીવન રહે
-‘રસિક’ મેઘાણી

ગહનતા ઘાવની માપી શકું, એવું ગજું ક્યાં છે?
વળી હર ઝખ્મ પંપાળી શકું, એવું ગજું ક્યાં છે?
– અહમદ ‘ ગુલ’

ગેરૂ છોને હો અગન પણ્, મન અગર કંચન રહે
તો પ્રણયના માર્ગમાં તું ના કદી નિર્ધન રહે
-‘રસિક’ મેઘાણી

ગાંઠ જૂની આજ છોડી દે હવે,
બંધ કિલ્લો આજ તોડી દે હવે.
-હરીશ પંડ્યા

ગીતો તમારા દેશમાં હું ગાઉં શું?
શબ્દો અહીં તો સૂરથી ધોવાય છે.
-ઘનશ્યામ ઠક્કર

ગરીબીને લીધે કરવી પડે છે કરકસર આવી,
અમે રડીએ છીએ ને અશ્રુ સરવા પણ નથી દેતાં
-બરકત વિરાણી ’બેફામ’

દવા તો શું હવે સંજીવની પણ કામ નહીં આપે,
જીવનના ભેદને પામી અમર હમણાં જ સૂતો છે.
-’અમર’ પાલનપુરી

દીવાલો જર્જરિત છ્ત તૂટી પડવાની અણી ઉપર.
કરે છે બંધ દરવાજો નીકળવાની અણી ઉપર.
– ગોપાલ શાસ્ત્રી

દિલના દરિયે ડૂબકી દઇને,
મોંઘુ મોતી લૂંટી લઇએ.
– દફન વિસનગરી

દોહ્યલાં જીવનમાં એક સાહસી અવસર લખું,
સ્નેહનાં હર તાંતણે શૌર્યનાં હું વળ લખું.
-’ઊર્મિ’ સાગર

દિલ જેવી બીજે ક્યાંય પણ સગવડ નહીં મળે,
આવી શકે તો આવ, આ ખાલી મકાન છે.
-’અમર’ પાલનપુરી

દિલના ઉઝરડા યુગો માંગે,
રોવાથી કંઈ રૂઝ ન આવે.
-અમર પાલનપુરી

દુઃખના દિવસો બંને મળીને હસતા ગાતા ગાળ્યા ‘રસિક’
જોવા સમયના ચહેરા હતાને, દર્પણ ઝાંખુ ઝાંખુ હતું કંઈ
-‘રસિક’ મેઘાણી

દિવસો જુદાઇના જાય છે, એ જશે જરૂર મિલન સુધી,
મારો હાથ ઝાલીને લઇ જશે, હવે શત્રુઓ જ સ્વજન સુધી.
-ગની દહીંવાલા

દુઃખ પડે છે તેનો ‘આદિલ’ ગમ ન કર,
ભાગ્યમાં જે હોય છે તે થાય છે.
– ‘આદિલ’ મન્સૂરી

દરિયો ભલે ને માને કે પાણી અપાર છે,
એને ખબર નથી કે નદીનું ઉધાર છે.
-ધ્વનિલ પારેખ

બે જણા દિલથી મળે તો એક મજલીસ છે ‘મરીઝ’
દિલ વિના લાખો મળે, એને સભા કહેતા નથી.
-‘મરીઝ’

બધાં ફળ મુકદ્દરને આધિન નથી કઈં
ઘણીવાર, ખુદની ય દાનત નડે છે !
– ડૉ. મહેશ રાવલ

બેફામ’ તો યે કેટલુ થાકી જવુ પડ્યુ
નહીં તો જીવનનો માર્ગ છે ઘરથી કબર સુધી
-બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

બોલવા ટાણે જ ચૂપ રહેવું નથી ગમતું મને,
પણ બધાની રૂબરૂ કહેવું નથી ગમતું મને.
-ખલીલ ધનતેજવી

બંધ મૂઠ્ઠી ખોલવામાં પ્રશ્ન એ સર્જાય છે
હસ્તરેખાની લીપી ક્યાં કોઈને સમજાય છે
ઉર્વીશ વસાવડા

‘બેફામ’, મારા મૃત્યુ ઉપર સૌ રડે ભલે,
મારા જનમ ઉપર તો ફક્ત હું જ રોઉં છું.
બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

બાળે તો બાળવા દો, કોઈ બોલશો નહીં,
નુકશાનમાં છે એ જ કે એનું મકાન છે.
– ‘અમર’ પાલનપુરી

બસ એટલું કે એના ઉપર મારો હક નથી,
એથી વિશેષ પ્રેમમાં કોઈ ફરક નથી
બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

બુદબુદા ફૂટે સપાટી પર બધા દેખી શકે
કોઈને પેટાળના વિસ્ફોટ ક્યાં દેખાય છે.
– ઉર્વીશ વસાવડા

બીજ કોઈના માટે વીણ્યા કરું
ફોતરા મગફળીના ફોલ્યા કરું
‘રસિક’ મેઘાણી

મને આ જોઇને હસવું હજારો વાર આવે છે
પ્રભુ, તારા બનાવેલા તને આજે બનાવે છે
-હરજી લવજી દામાણી ‘ શયદા ‘

મરવાની અણી પર છું, છતાં જીવી શકું છું
સંદેહ તને હોય તો આ પડખું ફર્યો, લે
-અમૃત ઘાયલ

મારી હસ્તી મારી પાછળ એ રીતે વિસરાઇ ગઇ
આંગળી જળમાંથી નીકળીને જગા પુરાઇ ગઇ
-ઓજસ પાલનપુરી

મલમની કરું શૂન્ય કોનાથી આશા ?
કે મિત્રો જ મારા જખમને ખણે છે.
‘શૂન્ય’ પાલનપૂરી

મનોરંજન કરી લઉં છું, મનોમંથન કરી લઉં છું,
પ્રસંગોપાત જીવનમાં પરિવર્તન કરી લઉં છું.
– અકબરઅલી જસદણવાલા

મિત્ર અથવા શત્રુઓની વાત રહેવા દે ખલીલ,
એ વિશે તો કાંઈ પણ કહેવું નથી ગમતું મને.
ખલીલ ધનતેજવી

માંહ્યલામાં ચાલતી કાયમી ચળવળ લખું,
દિલમાં તારા શું હશે? રેશમી અટકળ લખું.
-’ઊર્મિ’ સાગર

માપી લીધી છે મેં આ ગગન વિશાળતા,
તારી છબી હું ચીતરું એવું ફલક નથી.
– બરકત વીરાણી ‘બેફામ’”

મન ઘણી વાર અકારણ ઉદાસ પણ લાગે,
નર્યા એકાંતનો ખુદને ય ભાર પણ લાગે !
– ડૉ. રશીદ મીર

મેં તારા સંગમાં હસતા રહી ગુજાર્યા છે
હજી એ યાદ કરૂં છું ગયા દિવસને હું
-“રસિક” મેઘાણી

વૃક્ષ ઝંઝાવાત નહીં ઝીલી શકે, તરણું ઊખડી જાય તો કે જે મને
જિંદગી!તારાથી હું થાકયો નથી, તું જો થાકી જાય તો કે જે મને
-ખલીલ ધનતેજવી…

વતનની ધૂળથી માથું ભરી લઉં ‘આદિલ્’
અરે એ ધૂળ પછી ઉમ્રભર મળે ન મળે
-’આદિલ’ મનસુરી

વિરાટ પંથમા થાકી વિરામ કરવા પણ
પરાઈ ભીંતના છાંયે કદી નથી બેઠા
-‘રસિક’ મેઘાણી

વીખરેલી લટોને ગાલો પર રે’વાદે પવન તું રે’વાદે
પાગલ ગુલાબી મોસમમાં વાદળનું વિસર્જન કોણ કરે
-સૈફ પાલનપુરી

વિચારવાળા વિચાર કરજો, વિચારવાની હું વાત કહું છું,
જીવનમાં એથી વિશેષ શું છે, વિચાર જાયે, વિચાર આવે.
– ’શયદા’

વેદનાને તું ચિતરજે, લઈ કલમ, કાગળ ઉપર
ત્યાં ઉજવશું જાતને, જો પર્વ નીકળે કેટલાં !
-છાયા ત્રિવેદી

વરસ્તા વાદળ મળે કે ચૈતર, સતત ‘રસિક’ ચાલતા જો રે’શો
દિશાના અંતર પછી સિમટશે, કદીક એવી સવાર પડશે
-‘રસિક’ મેઘાણી

વારતા આખી ફરી માંડી શકાતી હોત તો શું જોઇતું’તું?
આંખને જો આંસુથી બાંધી શકાતી હોત તો શું જોઇતું’તું?
-અનિલ ચાવડા

વિશ્વ આખું છે મુજ આસપાસ
તોય તારા વિના હું ઉદાસ
-‘રસિક’ મેઘાણી

વાતાવરણમાં ભાર છે મિત્રોના મૌનનો,
હું શું કહી ગયો છું, મને ખ્યાલ પણ નથી.
હરીન્દ્ર દવે